Het ‘oude’ internet - Web 1.0

De term internet is vrijwel synoniem geworden met informatie en communicatie. Toch is het niet zo eenvoudig om aan te geven wat ‘internet’ nu precies is en al helemaal niet welke ontwikkelingen zich er de laatste jaren plaatsvinden.
We kiezen in de informatieperspectief voor een lijn waarin we eerst een schets geven van het ‘oude’ internet zoals dit zich de afgelopen twintig jaar heeft ontwikkeld. In de volgende postst introduceren we stapsgewijs allerlei nieuwe ontwikkelingen die zich de afgelopen 5 jaar onder de naam Web 2.0 hebben voorgedaan.

Het internet is een openbaar netwerk waardoor alle computers ter wereld met elkaar kunnen communiceren. We zouden aan deze definitie vele technische mitsen en maren kunnen toevoegen, maar in het dagelijks spraakgebruik is internet vaak een synoniem voor het World Wide Web, of kortweg het Web. Het Web slechts één van de vele diensten die kunnen worden gebruikt via het Internet. Een andere bekende dienst is e-mail. Het Web en e-mail vormen het hart van het ‘oude’ internet.

Figuur 1 - Het 'oude' internet - Surfen en mailen

In zijn meest eenvoudige vorm is het Web een verzameling documenten die via hyperlinks (‘links’) met elkaar verbonden zijn. Via een browser kan men de documenten (‘webpagina’s’) lezen en kan men surfen naar andere pagina’s door te klikken op de links. Hoe triviaal e-mailen en surfen nu ook moge klinken, deze functies van het internet hebben er de afgelopen twintig jaar voor gezorgd dat internet als wereldomvattend fenomeen het karakter van een massamedium heeft gekregen.

Verwijsindexen en zoekmachines
Deze ontwikkeling van het Web in deze vorm betekent een enorme stap voorwaarts ten opzichte van de papieren documenten zoals boeken en kranten. Met name het vermogen om -niet gebonden aan locatie- onderling te verwijzen en de sterk verbeterde doorzoekbaarheid vormden de drijvende kracht achter de doorontwikkeling van het web. De verwijsindexen in de vorm van ‘Startpagina’s’ en de zoekmachines zoals Google nemen een grote vlucht.
Kenmerkend voor deze periode is het statische en technologische karakter van het Web. De zoekmachines werken zonder menselijke tussenkomst: indexering van de webpagina’s verloopt volautomatisch door zogenaamde zoekrobots of spiders. Daarnaast wordt de content van het web -zoals de inhoud van de webpagina’s genoemd wordt- en ook de verwijsindexen door een beperkte groep gebruikers op het web geplaatst. De hulpmiddelen om websites te bouwen waren ingewikkeld en vroegen specialistische kennis.

Figuur 2 - Het 'statische' web, experts, verwijsindexen en zoekmachines